Met aandacht

In de trein raken twee vrouwen naast mij met elkaar in gesprek over hun passie koken. Over hoe blij zij kunnen worden van een perfect gedekte tafel met een romantisch servies. Over wat een mooi tijdverdrijf koken is, in welke delicatessenzaken zij inkopen doen en hoe bewerkelijk de Indonesische keuken is. Dan zegt de ene vrouw ineens: ‘Maar een gewone omelet kan ook heel lekker zijn…’. Waarop de ander bevestigend zegt: ‘Zolang ie maar met aandacht is gemaakt en er veel liefde in zit’.

Aandacht en psychologie
Je kunt de kwaliteit van je leven aanzienlijk verhogen door met aandacht te leven. Dus door bewust om te gaan met je gezondheid, de mensen om je heen en het hier en nu.
Aandacht staat ook centraal bij twee verschijnselen binnen de psychologie: selectieve perceptie en self fulfilling prophecy. Mensen vragen mij wel eens: ‘Is dat wat jij eigenlijk met toeval bedoelt?’. Er zijn zeker raakvlakken, maar zinvol toeval gaat verder.

Selectieve perceptie:
dat wat jouw aandacht heeft, krijgt vanzelf meer aandacht
Als je net zwanger bent, lijkt iedereen om je heen zwanger te zijn. Als je net een nieuwe auto hebt gekocht, zie je diezelfde auto ineens overal op straat. Het gaat dan om selectieve perceptie. In je dagelijkse leven komt er zoveel informatie op je af, dat je die onmogelijk in zijn totaliteit kunt waarnemen en verwerken. Vandaar dat je de informatie filtert: je neemt datgene waar, wat voor jou relevant is en waarop jouw focus ligt. Het is natuurlijk niet zo dat er ineens meer zwangere vrouwen of auto’s van een bepaald type om je heen zijn. Ze vallen je gewoon meer op.

Self fulfilling prophecy:
dat wat je (niet) wil, krijgt aandacht en komt uit
Als je bang bent dat iets je niet gaat lukken, zal het je waarschijnlijk ook niet lukken. Je filter staat dan open voor alles dat dit zal bevestigen en je stemt je gedrag er vervolgens bewust of onbewust op af. Met als gevolg dat datgene uitkomt, waar je bang voor bent. Dat werkt ook andersom. Als je iets graag wil bereiken, staat je filter open om hierin bevestiging te vinden en zul je je gedrag hierop bewust of onbewust afstemmen. En dan komt datgene ook uit.

Waarin gaat zinvol toeval dan verder?
De overeenkomst met selectieve perceptie is dat je filter openstaat voor informatie die voor jou relevant is. De overeenkomst met self fulfilling prophecy is dat je aandacht geeft aan iets dat je graag wil bereiken en dat je hiermee richting en sturing geeft, waardoor je wens werkelijkheid wordt.
Zinvol toeval gaat een stap verder. Bij zinvol toeval vallen twee of meer gebeurtenissen samen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, maar die door het samenvallen een verpletterende indruk op je maken doordat ze voor jou persoonlijk van grote betekenis zijn. De gebeurtenis is daarbij niet direct het gevolg van je eigen gedrag, maar valt je toe.

Waargebeurd voorval
Op mijn werk loop ik langs een collega die net een envelop openmaakt. Vier papieren kubusjes ploppen eruit en springen alle kanten op. Ik raap er één van de grond op en zeg tegen mijn collega ‘Zo krijg je aandacht’, doelend op de afzender ervan. Terwijl ik de kubus op zijn bureau leg, zie ik pas wat er op staat: Aandacht… Het blijkt een direct marketingactie te zijn van PostNL, met op elke kubus een woord beginnend met een A. Ik krijg meteen een idee voor mijn nieuwste blog.